Mnogo je pitanja koja se bave ovim problemom, a evo i odgovora:
- Zašto nastaje crvenilo vulve kod djevojčica u prvim godinama života?
Postoji nekoliko “slabih tačaka” na koži beba, a genitalni region je jedno od najproblematičnijih dijelova dječje kože. Kod djevojčica je vulva posebno osjetljiva. Jer, u njoj se nalazi završni dio mokraćnog kanala (uretra), a ona je veoma blizu guze (čmara – analnog otvora), pa može da se desi “bliski kontakt” sa stolicom, naročito kada je kašasta ili prolivasta. Tada bakterije, koje normalno žive u crijevima, dolaze u predio vulve, gdje mogu da izazovu infekciju.
Ipak, glavni “promoter” infekcije vulve je loša higijena! Neredovno pranje mlakom vodom i sapunom (ili kupkom), ostavljanje pelene da predugo stoji, kao i pretovarivanje neadekvatnim kremama – može da doprinese nastanku ove vrste iritacije i infekcije.
- Koji su najčešći prouzrokovači infekcije vulve?
Prve na listi uzročnika su bakterije, i to baš one koje normalno stanuju u debelom crijevu i nalaze se u stolici (E. Coli, Enterobacter…). One ne smetaju djetetu dok su u crijevima, ali kada “zađu” u nježnu kožu vulve, lako naprave infekciju. Ona nastaje kada se broj bakterija toliko poveća da probiju zaštitni, površinski kožni sloj i prodru u dublje slojeve kože, gdje se još više i lakše razmnožavaju.
Crvenilo i svrab su redovni pratioci infekcije. Kod sasvim malih beba, ojed – iritacija kože je, zaparavo, uvod u infekciju vulve!
Kada se koža jednom ošteti, onda u nju lako prodiru i bakterije koje normalno žive na njenoj površini (stafilokoke, ali i pojedine vrste streptokoka), pa mogu da se dese mješovite bakterijske infekcije.
Naravno, ovu kožnu nezgodu koriste i gljivice. Pa, ako se infekcija na vreme ne liječi, dolazi do dugotrajne i uporne miješane, bakterijsko-gljivične infekcije.
Kod jednog broja malih djevojčica gljivica (kandida) može biti i glavni (primarni) uzrok infekcije vulve.
- Da li se češće javlja tokom toplih dana?
Da, zato i pričamo o ovom problemu tokom ljetnjeg perioda.
Razlog je jednostavan – visoke temperature vazduha podižu “vrućinu” i ispod pelenice, što pogoduje razvoju infekcije. Naravno, to se daleko lakše dešava kada se vulva ne pere redovno!
- Zašto se ova infekcija ponavlja?
Čak i pored sprovođenja adekvatne higijene, infekcija može da se ponovi. To se obično dešava kod djevojčica koje imaju osjetljivu i nježnu kožu, pa se lakše razvija infekcija. I pored redovnog pranja i menjanja pelenica, ponovo nastaje crvenilo u predelu vulve.
Ponekad se terapija ne sprovede do kraja, pa se bakterije (ili gljivice) ne dotuku. Kako se radi o upornim i veoma dosadnim mikronapadačima – oni se, zbog preranog prekida liječenja, ponovo namnože i prouzrokuju infekciju.
- Može li da se javi u kasnijim godinama?
Nažalost, može!
To su opet one djevojčice koje imaju nježnu i osjetljivu kožu, što je naročito izraženo u regionu vulve. Zato infekcija može da se javi i posle prve godine. Ponekad se infekcije često ponavljaju i traju sve do puberteta, kada koža vulve “ojača”, postane deblja, otpornija – pa infekcija daleko teže nastaje.
- Da li infekcija može da se proširi?
Ako se ne liječi, infekcija se brzo proširi po čitavoj koži genitalnog regiona, ali i na guzu.
Ta vrsta širenja infekcije mora brzo da se zaustavi adekvatnom terapijom, da se ne desi još gora komplikacija – širenje infekcije na mokraćne kanale. Tada je prva na udaru mokraćna bešika, ali bakterije mogu da dopru i do bubrega, kada nastaje veoma ozbiljna bolest.
- Kako prepoznati infekciju mokraćne bešike i bubrega?
Kod beba i mlađih djevojčica, povišena tjelesna temperatura je prvi znak infekcije mokraćnih puteva. Ako je temperatura veoma visoka, praćena drhtavicom i lošim opštim stanjem djeteta (koje je bezvoljno, lošeg apetita, nezainteresovano za okolinu) – ogromna je vjerovatnoća da su i bubrezi zahvaćeni infekcijom.
- Šta možemo sami da uradimo – kako pravilno prati i njegovati genitalije djevojčica
- Redovno pranje tekućom, mlakom vodom i blagim sapunom (kupkom). Vlažne maramice su dobar izbor kada nemamo pri ruci česmu sa toplom vodom i sapun (u šetnji, na putovanju…), ali nisu zamjena za detaljno pranje “pike” pod mlazom tekuće vode.
- Čim se pojavi diskretno crvenilo, POSLE pranja vulvu treba “zaliti” 3% rastvorom borne kiseline(acidi borici 3%). Radi se o blagom (i bezbolnom) lokanom antiseptiku koji efikasno tamani bakterije kad su na površini kože (pre nego se “uvuku” u dublje slojeve). Ovo treba sprovoditi najmanje dva puta dnevno I UVIJEK posle pojave stolice u peleni.
- Ne treba pretjerivati sa mazanjem – ne “pretovarajte” vulvu velikim količinama kreme za njegu kože! Velika količina kreme prodire duboko u vulvu i vaginu, tamo se zadržava i “raskiseli”, pa postaje idealna podloga za razvoj bakterija. Tanak sloj kreme oko čmara i u pregibima je sasvim dovoljna njega
- Redovno mijenjanje pelena se podrazumijeva, ali ima roditelja koji se oslanjaju na kvalitet pelena (koji je zaista dobar), ali koji ne znači da je kapacitet apsorpcije neograničen.
- Ako vas crvenilo ipak iznenadi prije što prije uradite bris vulve! To će otkriti prouzrokovača infekcije i olakšati pedijatru odabir najbolje terapije.
- Kada je potrebna pomoć pedijatra – kako se sprovodi terapija
- Kada se prvi put primjeti crvenilo kože u predelu vulve, treba se posavjetovati sa pedijatrom. Prvi put je najčešća zamka – tipa “samo će to da prođe”. Ako se čeka, infekcija može da se proširi i pogorša. Zato je prvi put obavezna bar konsultacija.
- Uvijek kada se infekcija brzo proširi na veću površinu kože, iako je započeta terapija po savjetu ljekara. To obično znači da se radi o ozbiljnijoj infekciji, koja bi trebalo da se što prije liječi “jačim” lijekovima, ponekad i kombinacijom različitih krema. Pedijatar će da procijeni da li treba konsultovati specijalistu za kožne bolesti.
- Ako se pojavi povišena temperatura – odmah kod pedijatra! Prethodno može da se uradi pregled mokraće, koji će pokazati da li ima infekcije mokraćnih kanala (tada se obavezno uradi i urinokultura, koja pokazuje koji je uzročnik infekcije, ali i koji je lijek najefikasniji).
- Naravno, kontrole su potrebne i sprovode se redovno, po savjetu ljekara. Ipak, ako i pored prepisane terapije posle tri do pet dana nema povlačenja znakova infekcije, treba obaviti vanrednu kontrolu.
Piše: Ass. dr Goran Vukomanović, pedijatar
Izvor: Moj pedijatar
